Liệu Microsoft có thể thành công mà không có một hệ điều hành di động

25/06/2016

Trong cả buổi thuyết trình mở đầu cho sự kiện BUILD 2016, chúng ta gần như không nghe thấy Microsoft nói về gì Windows 10 Mobile ngoại trừ những thứ liên quan đến việc đồng bộ giữa máy tính với điện thoại. Sau đó, hãng thậm chí còn nói rằng điện thoại không phải là trọng tâm của công ty trong năm nay, thay vào đó Microsoft sẽ tập trung phát triển hệ sinh thái, dịch vụ, đám mây và những công nghệ thông minh xoay quanh Windows 10. Nói cách khác, Microsoft không còn quan tâm đến Windows 10 Mobile, ít nhất là trong ngắn hạn. Vậy hãng có thể thành công nếu không có một platform di động đủ vững chắc trong tay hay không?

Không còn quan tâm đến Windows 10 Mobile

Nhìn lại lịch sử phát triển của Windows 10 Mobile, chúng ta hãy xem hãng đã làm những gì. Đầu năm 2015, Microsoft bắt đầu phát hành bản thử nghiệm đầu tiên của Windows 10 dành cho điện thoại, khi đó chỉ đơn giản được gọi là Windows 10 for Phone. Trong những tháng tiếp theo, công ty khá tích cực trong việc update bản Preview này cho người dùng và đến bay giờ sau khi Windows 10 Mobile ra mắt chính thức thì công việc này vẫn được tiếp tục ở mức chấp nhận được.

Tuy nhiên đó chỉ là về bản build thử nghiệm, còn bản build chính thức thì sao? Lúc đầu Microsoft hứa hẹn tháng 12 năm 2015 sẽ có hàng, nhưng vì chưa ổn định nên hoãn sang tháng 1, rồi lại tiếp tục hoãn sang tháng 3. Mãi đến giữa tháng rồi người dùng các thiết bị cũ mới được update lên Windows 10 Mobile bản cuối cùng. Mặc dù bản này không khác mấy so với build Preview trước đó nhưng được gán mác chính thức sẽ giúp chúng ta cảm thấy an tâm hơn khi sử dụng nó cho cuộc sống hằng ngày.

Về mặt thiết bị, Microsoft giới thiệu 2 chiếc điện thoại flagship của mình là Lumia 950 và 950 XL vào cuối năm rồi bắt đầu bán ra trong khoảng tháng 12/2015. Từ đó đến nay chỉ 2 chiếc máy giá rẻ là Lumia 650 và 550 được ra mắt thêm, không có bất kì máy nào khác đến từ công ty. Một vài đối tác phần cứng như Acer hay VAIO cũng đã giới thiệu điện thoại Windows 10 nhưng không ai lấy đó làm sản phẩm chủ lực cả. Hiện tại, thị phần Windows 10 + Windows Phone 8 trên cả thế giới chỉ còn 1,7% mà thôi, thua rất rất xa so với Android và iOS.

Thông qua tất cả những hành động này, chúng ta có thể thấy rằng Microsoft đang dần không quan tâm gì nữa đến Windows 10 Mobile. Như lời Terry Myerson, giám đốc mảng Windows: "Chúng tôi cam kết sẽ có lúc dành toàn tâm toàn ý vào một thiết bị màn hình 4-inch, nhưng ngay bây giờ, dù là một phần trong gia đình (Microsoft), nó không phải là thứ cốt lõi được kỳ vọng sẽ tạo ra lợi ích phát triển trong những năm tới".

Myerson giải thích thêm: “Nếu bạn muốn có thật nhiều khách hàng ở mảng kinh doanh điện thoại, Windows Phone không phải là cách hay để thực hiện điều đó. Muốn gia tăng lượng khách hàng Windows, nên dựa vào phần cứng có màn hình từ 9 đến 30-inch."

Vậy tóm lại, nước đi của Microsoft trong (vài) năm tới đây sẽ là một cuộc chơi mà không có hệ điều hành di động của hãng đóng vai trò chủ lực.

Dùng hệ điều hành của đối thủ nhằm phổ biến dịch vụ của mình

Thế công ty sẽ làm gì? Thay cho Windows 10 Mobile, công ty sẽ chuyển sang mục tiêu đưa các dịch vụ của mình đến người dùng thông qua những OS di động đối thủ, cụ thể là Android và iOS. Động thái này thực chất đã bắt đầu từ năm ngoái rồi chứ không phải là mới. Đầu tiên, Cortana, tính năng chủ chốt của Windows Phone, nay đã có mặt cho cả iOS lẫn Android với gần như đầy đủ tính năng, chỉ thiếu những thứ có thể tương tác vào hệ thống. Microsoft đang khắc phục điều này bằng cách hợp tác với Cyanogen để gắn sâu Cortana vào Android để nó cũng làm được những thứ tương tự như là bên Windows Phone.

Hay như bộ Office. Office cho iPad đã được Microsoft rất quan tâm và đầu tư nhiều tiền của, sức lực để phát triển cũng như quảng bá đến người dùng. Office cho Android hiện cũng đã bắt đầu được nhiều người xài nhờ chính sách miễn phí với những màn hình nhỏ hơn 10". Office trên iPad thậm chí còn hỗ trợ cho add-in để mở rộng tính năng, thứ mà bản trên Windows 10 Mobile không có.

Đừng quên những thứ như OneDrive, Outlook, Wunderlist và các công cụ khác dành cho cả người dùng cá nhân lẫn doanh nghiệp. Tất cả đều đã có bản cho Android và iOS (hay thậm chí là Mac OS X), tức là Microsoft sẽ không còn phụ thuộc vào Windows để cung cấp những dịch vụ này cho người dùng của mình. Hãng có thể mang dịch vụ của mình đến bất kì người dùng nào, bất kì thiết bị nào trên thế giới và thu tiền của họ ngay cả khi họ không xài bất kì máy Windows nào trong tay.

Đây là một chiến lược rất thông minh và cũng vô cùng phù hợp với bối cảnh công ty đang dịch chuyển theo chiến lược "cloud first, mobile first". Hãng chỉ việc đưa các dịch vụ đám mây của mình đến với người dùng thiết bị di động là xong, không cần quan tâm thiết bị di động đó đang chạy OS của Microsoft hay đang chạy Windows. Không cần phải giữ thế độc quyền hay nét đặc trưng gì của Windows cả, trải nghiệm, lượng người dùng và doanh thu mới là những thứ quan trọng.

Đây cũng là một cách kiếm tiền rất tốt và an toàn vì nó giúp nguồn doanh thu của Microsoft có thể đến từ tất cả mọi người có xài điện thoại trên thế giới. Ví dụ, với gói Office 365 giá 99$, nếu Microsoft chỉ giới hạn cho Windows thì hãng đang tự buộc lại cái miệng túi tiền của mình. Trong khi đó, nếu gói này mà còn được xài cho Android, cho iOS, cho Mac thì lượng tiền đổ về sẽ cao hơn nhiều lần. Thực tế đã chứng minh cho điều này thông qua các báo cáo tài chính của Microsoft: trong Q2/2016, doanh thu của Office 365 tăng mạnh đến 70% so với một năm về trước và hiện có lượng người dùng lên tới 20,6 triệu.

Office 365 không chỉ dành cho người dùng cá nhân, nó còn áp dụng cho doanh nghiệp, và mỗi doanh nghiệp thường mua cả chục đến cả trăm license cùng lúc, và họ sẽ trả tiền này MỖI NĂM. Không phải doanh nghiệp nào cũng xài máy tính Windows và điện thoại Windows, thế nên việc mở rộng nền tảng là chuyện vô cùng hợp lý để kiếm được nhiều tiền.

Một động thái khác có thể dùng để chứng minh: Microsoft đang hợp tác với các công ty phần cứng như Dell, Lenovo, Asus, Samsung để cài sẵn các app của mình lên điện thoại. Những app này bao gồm Outlook, OneDrive, Office. Nó là những app cạnh tranh trực tiếp với các giải pháp tương tự đến từ Google. Và Microsoft còn "bạo" hơn khi đối đầu trực tiếp ngay trên "đất" Android. Nhưng đây sẽ là một cách rất thú vị để thuyết phục người dùng tới với các dịch vụ của Microsoft, họ sẽ có cơ hội xài thử và nếu thích thì sẽ xài luôn trong dài hạn. Và thế là tiền lại vào túi Microsoft.

Chiến lược dài hạn: Windows 10 PC, HoloLens, Xbox sẽ là "mồi" cho Windows 10 Mobile

Hiện tại Microsoft tạm quên đi Windows 10 Mobile, nhưng điều đó không có nghĩa họ sẽ bỏ rơi nó hoàn toàn. Chắc chắn trong dài hạn, Microsoft sẽ lại cần đến Windows 10 Mobile để gia tăng lượng người dùng khi mà hãng đã khai thác hết tiềm năng trên các OS đối thủ. Nhu cầu mở rộng là không bao giờ dừng lại với bất kì công ty nào, Microsoft cũng không là ngoại lệ.

Trong tương lai mà Windows 10 Mobile trở nên quan trọng trở lại, đó cũng là thời điểm mà Windows 10 đã phát triển mạnh mẽ trên các dòng sản phẩm khác như máy tính, Xbox hay HoloLens. Khi đó lượng ứng dụng Universal đã nhiều lên, các app đa nền tảng viết bằng Xamarin (công cụ làm app cross-platform mới được Microsoft mua lại) cũng trở nên phổ biến hơn, vậy là bỗng nhiên Windows 10 Mobile có sẵn một lượng ứng dụng rất dồi dào rồi. Chưa kể lúc này người ta đã rất quen thuộc với các dịch vụ online của Microsoft và thậm chí là phụ thuộc vào nó nên việc chuyển đổi sẽ không còn khó khăn.

Microsoft lúc này sẽ không còn phải chạy theo vòng luẩn quẩn "có người dùng thì mới có app, nhưng phải có app thì mới có người dùng". Hãng đã lách khỏi cái vòng luẩn quẩn này một cách khéo léo bằng việc tạm ngừng dồn lực cho Windows 10 Mobile trong một thời gian, để cái lực đó phát triển hệ sinh thái chung, và rồi khi quay lại thì hệ sinh thái đã đủ mạnh và đủ lớn để bức Windows 10 Mobile lên trở lại. Hay nói cách khác, Windows 10 trên PC, HoloLens, Xbox sẽ làm "mồi" cho sự trở lại của Windows 10 Mobile.

Như lời Stephen Kleynhans, phó chủ tịch mảng nghiên cứu của Gartner: "Không có câu đũa thần nào có thể ngay lập tức giúp Windows Phone cất cánh và thành công. Trong dài hạn, có một cơ hội rằng nếu Microsoft làm cho nền tảng Windows 10 phát triển, nó sẽ thu hút sự chú ý của các nhà phát triển phần mềm và khi đó có thể Windows Phone sẽ cất cánh".